نکته: این ویراست پس از اعمال نظرات کارشناسان و تایید مدیران ابلاغ خواهد شد بنابرین فعلا قابل استناد و اجرا نیست.

نیروی انسانی به عنوان رکن اساسی سازمان، سرمایه ای ارزشمند و مؤثّر در راستای تحقّق اهداف تعیین شده تلقّی می شود. در راستای تحقّق اهداف سند چشم انداز نهاد کتابخانه های عمومی کشور در افق ایران 1404 (هـ . ش) ضوابط و معیارهای توزیع نیروی انسانی به شرح ذیل تدوین و برای اجرا ابلاغ می شود.

مادّه 1) تعاریف

نیروی انسانی کتابدار: در این دستورالعمل به کسی اطلاق می شود که به صورت رسمی، پیمانی یا قراردادی با سمت کتابدار یا مسئول کتابخانه در کتابخانه های عمومی نهاد اشتغال دارد.

نیروی انسانی (خدمات): در این دستورالعمل به کسی اطلاق می شود که در حوزه ی امور خدماتی در کتابخانه های عمومی مشغول به کار است.

نیروی انسانی پاره وقت: در این دستورالعمل به کسی اطلاق می شود که در استخدام نهاد نیست و به صورت پاره وقت به عنوان کتابدار یا نیروی خدمات به کار گرفته می شود.

نیروی انسانی (کتابخانه ی سیّار): در این دستورالعمل به کسی اطلاق می شود که در عین کتابدار بودن، رانندگی واحد سیّار را نیز بر عهده دارد.

مادّه 2) اهداف

 ساماندهی نیروی انسانی موجود در کتابخانه های عمومی؛

 ارائه ی الگو و خط مشی معیّن در خصوص توزیع نیروی انسانی بر اساس درجات کتابخانه های عمومی؛

 تعیین ضوابط مشخّص در خصوص توزیع نیروی انسانی حسب فعّالیّت کتابخانه های عمومی در نوبت های کاری؛

 برنامه ریزی برای تخصیص بودجه ی مورد نیاز برای ساماندهی نیروی انسانی مورد نیاز کتابخانه های عمومی.

مادّه 3) عوامل تعیین کننده در توزیع نیروی انسانی

3-1. درجه بندی کتابخانه های عمومی کشور مصوّب اسفند 1387؛

3-2. ارائه ی خدمات ویژه در کتابخانه های عمومی کشور؛

*3-3. افزایش فضای مفید کتابخانه یا به عبارت دیگر، گسترش فضا با ارائه نقشه ی مهندسی و تأیید کارشناس عمران استان برای تغییر متراژ کتابخانه و درجه بندی پایه.

مادّه 4) با توجّه به درجات کتابخانه های عمومی، توزیع نیروی انسانی مورد نیاز به شرح جدول یک تعیین می شود.

4-1. کتابخانه های درجه 6 و 7  و بالاتر از آن (4، 5، و غیره) دو نوبت باید فعّالیّت داشته باشند. در صورت یک نوبت بودن، مشمول کسر درجه و کسر نیرو می شوند.

4-2. کتابخانه های درجه 8 و 9 به صورت تک نوبتی و با یک نیروی کتابدار اداره می شود.

*مادّه 5)  استفاده از نیروهای کتابدار در ادارات شهرستان ها مجاز نیست. تنها در صورتی فرد می تواند در اداره ی شهرستان فعّالیّت کند که چارت سازمانی ابلاغی نهاد، مجوز به کارگیری او را در اداره ی شهرستان ارائه کند.

*مادّه 6)  چنانچه کتابخانه ای شرایط ویژه داشته باشد،  افزایش نیروی انسانی در آن کتابخانه، با ارائه درخواست استان به اداره کل امور کتابخانه ها و طرح در کمیته نیروی انسانی مورد بررسی قرار می گیرد. منظور از شرایط ویژه عبارتست از داشتن حجم قابل توجّهی عضو و امانت یا ارائه برنامه هایی که باعث شود، فعّالیّت یک کتابخانه ی عمومی، نسبت به سایر کتابخانه های عمومی کشور با شرایط مشابه متمایز شود.

   

جدول یک. توزیع نیروی انسانی بر حسب درجه ی کتابخانه های عمومی

 

درجه

نیروی انسانی مورد نیاز

نیروی خدمات مورد نیاز

 نوبت اوّل

 نوبت دوم      

 نوبت اوّل

 نوبت دوم      

 (صبح)

(بعدازظهر)

 (صبح)

(بعد از ظهر)

استاندارد

4

4

1

1

درجه 1

3

3

1

1

درجه 2

3

2

1

1

درجه 3

2

2

1

__

درجه 4

2

2

1

__

درجه 5

2

1

1

__

درجه 6 و 7

1

1

__

__

درجه 8 و 9

1

__

__

__

*مادّه 7) جابجایی کتابداران و مسئولین کتابخانه های شهرستان، ضمن ابلاغ کتبی مدیر کل استان (با درج در سامانه مکاتبات اداری خطاب به فرد) و با پیشنهاد کارشناسان ستادی استان یا رییس اداره ی شهرستان صورت گیرد. جابجایی کتابداران می تواند در نتیجه بازدید و گزارش آن از سوی کارشناسان ستادی نهاد، کارشناسان ستادی استان، یا رییس شهرستان انجام شود.

*مادّه 8) مدیر کل استان یا رییس اداره ی شهرستان مجاز نیست به کتابخانه های عمومی خلاف میزان در نظر گرفته شده برای آن درجه یا مفاد این دستورالعمل، نیروی انسانی اختصاص دهد. به عبارت دیگر، توزیع نیروی انسانی تنها بر اساس مفاد دستورالعمل توزیع نیروی انسانی صورت  گیرد و جابجایی کتابدارانی که باعث می شود مفاد این دستورالعمل مخدوش شود، مجاز نیست.

*مادّه 9) در واحدهای ستادی، هرگونه جابجایی (اعم از کارشناسان ستادی، روسای ادارات ستادی، رؤسای ادارات شهرستان ها، و روسای کتابخانه های مرکزی استان ها) بدون تأیید واحد مرتبط در ستاد و کسب مجوز از نهاد مجاز نیست.

مادّه 10) افزایش تعداد نیروی انسانی در کتابخانه ها پس از درخواست مدیر کل استان با ارائه ی دلایل مستند، تأیید اداره کل امور کتابخانه ها، کمیته  نیروی انسانی، و تصویب دبیر کل نهاد امکان پذیر است.

*مادّه 11) برای فعّالیّت کتابخانه های شبانه روزی 724، 3 نفر نیرو علاوه بر نیروی مصوب بر حسب درجه بندی کتابخانه در نظر گرفته می شود. همچنین برای کتابخانه های شبانه روزی 716، یک نفر نیرو علاوه بر نیروی مصوب بر حسب درجه بندی کتابخانه در نظر گرفته می شود.

*مادّه 12) جذب نیروی انسانی در کتابخانه های روستایی مطابق دستورالعمل مربوط صورت گیرد.

مادّه 13) جذب نیروی انسانی در کتابخانه های سیّار مطابق دستورالعمل مربوط صورت گیرد.

*مادّه 14) تشکیلات و تعداد نیروی انسانی برای کتابخانه های مرکزی استان و مرکزی شهرستان متناسب با متراژ، تعداد عضو فعّال و فعّالیّت کتابخانه  های مزبور با تشخیص اداره کل امور کتابخانه ها و کمیته ی نیروی انسانی پس از تصویب دبیرکل تعیین و ابلاغ می شود.

*مادّه 15) برای کتابخانه های از درجه 4 و بالاتر از آن که دارای بخش مستقل گروه های ویژه (نابینایان، کودکان و...) هستند، پس از تأیید اداره کل امور کتابخانه ها و تصویب کمیته نیروی انسانی، برای هر بخش، یک نفر نیرو در نظر گرفته می شود.

تبصره 1. ضوابط و شرایط ایجاد بخش های یاد شده (موضوع مادّه 10) و به کارگیری نیروی انسانی آن، متناسب با دستورالعمل هایی که متعاقباً ابلاغ خواهد شد، قابل اجرا است.

*مادّه 16) در ادارات شهرستان یک نفر کارشناس اداره ی شهرستان به ازای هر 20 کتابخانه نهادی در نظر گرفته می شود. هر اداره ی شهرستان می تواند حداکثر 2  نفر کارشناس با دارا بودن حداقل 40 کتابخانه نهادی به کار گیرد.

*مادّه 17) در شهرستان هایی که حداکثر 5 کتابخانه وجود دارد، رییس اداره ی شهرستان، مسئول کتابخانه ی مرکزی شهرستان یا کتابخانه اصلی شهرستان است و کلیّهی فعّالیّت های مربوط به مسئول کتابخانه ی عمومی بر عهده او است. در شهرستان هایی با بیش از 5 کتابخانه، ریاست اداره ی شهرستان پست شغلی مستقلی به شمار می رود و مسئولیت کتابخانه ی مرکزی شهرستان باید به یکی از کتابداران کتابخانه های شهرستان واگذار شود.

مادّه 18) این دستورالعمل در 18 مادّه و 1 تبصره تدوین و تنظیم شد و از زمان ابلاغ  لازم الاجرا است.